UTANGULIZI

Iskanda Mkuu

¹Ikawa Iskanda wa Makedonia, mwana wa Filipo, alitoka katika nchi ya Kitimu akampiga Dario, mfalme wa Waajemi na Wamedi, na baada ya kumpiga alitawala mahali pake.

²Akapiga vita vingi, akatwaa ngome nyingi, akawaua Wafalme.

³Akaendelea hata kwenye miisho ya nchi, akateka mataifa mengi. Lakini nchi yote ilipotiishwa mbele yake alitukuka, na moyo wake uliinuka.

⁴Akaunda jeshi kubwa mno, akamiliki nchi na mataifa na wakuu na kuwatoza ushuru.

⁵Baada ya hayo alishikwa na ugonjwa, akajua ya kuwa yu karibu kufa.

⁶Akawaita watumishi wake, watu wastahiki waliolelewa pamoja naye tangu ujana wake, akawagawia milki yake alipokuwa angali hai.

⁷Naye Iskanda alikuwa ametawala miaka kumi na miwili kabla ya kufa kwake.

⁸Watumishi wake wakatawala, kila mmoja katika nchi yake.

⁹Baada ya kufa kwake wakajitia taji, na wana wao baada yao, kwa miaka mingi. Wakafanya mabaya mengi duniani.

Antioko Epifani atawazwa na kuingizwa kwa ustaarabu wa Kigiriki katika Israeli

¹⁰Katika hao kulichipuka chipukizi lenye dhambi, ndiye Antioko Epifani, mwana wa mfalme Antioko, ambaye alikuwa amewekwa amana kwa Warumi. Naye alitawazwa katika mwaka wa mia thelathini na saba wa enzi ya Wagiriki.[#2 Mak 4:7]

¹¹Siku zile walitokea wavunja sheria katika Israeli, wakashawishi wengi, wakisema, Twende tufanye maagano na mataifa wanaotuzunguka, maana tangu tulipofarakana nao misiba mingi imetupata.

¹²Jambo hilo likapendeza machoni pao,

¹³hata watu fulani wakafanya hima kwenda kwa mfalme, naye akawapa ruhusa kuzifuata kawaida za mataifa.

¹⁴Wakafanya kiwanja cha michezo Yerusalemu kama kawaida ya mataifa,

¹⁵wakajifanya kana kwamba hawakutahiriwa wakajitenga na agano takatifu. Hivyo walijiunga na mataifa na kujiuza wafanye uovu.[#1 Kor 7:18]

ANTIOKO EPIFANI ANATEKA NYARA HEKALU NA KUWADHULUMU WACHAJI WA TORATI

Antioko katika Misri

¹⁶Antioko alipoona ufalme wake umetengemaa vema alikusudia kuitawala Misri pia ili kuzimiliki falme mbili.

¹⁷Akaingilia Misri na jeshi kubwa, na magari, na tembo, na wapanda farasi, na vyombo vingi sana.

¹⁸Akafanya vita juu ya Tolemayo, mfalme wa Misri, naye Tolemayo alirejea nyuma mbele yake, akakimbia, na wengi walianguka wametiwa jeraha za mauti.

¹⁹Akaikamata miji yenye maboma katika nchi ya Misri, akateka Misri nyara.

Wayahudi wateswa

²⁰Basi, Antioko akiisha kuishinda Misri katika mwaka wa mia arubaini na tatu alirudi, akaiendea Israeli akafika Yerusalemu na jeshi kubwa.

²¹Akaingia katika hekalu kwa jeuri, akachukua madhabahu ya dhahabu, na kinara cha taa na vyombo vyake vyote,

²²na meza ya mikate ya wonyesho, na vikombe na mabakuli, na vyetezo vya dhahabu, na pazia, na taji, na kuyaambua mapambo ya dhahabu katika ukuta.

²³Akavitwaa vyombo vya fedha na dhahabu na vyombo vya thamani, na vitu vyote vilivyo tunu alivyoweza kuviona.

²⁴Hata akiisha kuvitwaa vyote, aliondoka akarudi kwake. Aliua watu wengine, na kutoa maneno ya jeuri.

²⁵Kukatokea kilio kikubwa katika Israeli, kila mahali;

²⁶Wakuu na wazee waliugua,

Wasichana na wavulana walihuzunika,

Na uzuri wa wanawake ulitoweka.

²⁷Kila bwana arusi aliomboleza,

Na bibi chumbani mwa bibi arusi alilia;

²⁸Nchi ilitetemeka kwa ajili ya wenyeji wake,

Na nyumba yote ya Yakobo ilivikwa fedheha.

Kutawazwa dini za mataifa

²⁹Baada ya miaka miwili mfalme alipeleka mtoza ushuru mkuu kwenye miji ya Uyahudi, akaja Yerusalemu na askari wengi.

³⁰Akawadanganya kwa maneno ya amani, wakamwamini. Lakini aliuangukia mji kwa ghafla akaupiga pigo kubwa, akawaharibu watu wengi wa Israeli.

³¹Aliuteka mji akauchoma moto, akazibomoa nyumba zake na kuta zake pande zote.

³²Wakawachukua wanawake na watoto utumwani, na kuwakamata ng'ombe.

³³Wakauzungusha mji wa Daudi ukuta mkubwa, imara, wenye minara ya nguvu, ukawa ngome yao.

³⁴Wakakalisha humo taifa lenye dhambi, wasioishika sheria, wakajiimarisha humo.

³⁵Wakaweka akiba ya silaha na chakula, wakachukua nyara zote za Yerusalemu wakaziweka humo.

³⁶Ikawa hatari kubwa, mahali pa kuliotea hekalu, adui mbaya kwa Israeli sikuzote.

³⁷Walimwaga damu isiyo na hatia pande zote za patakatifu,

Wakalinajisi hekalu

³⁸Wenyeji wa Yerusalemu walikimbia kwa sababu yao,

Mji ukawa makao ya wageni,

Mji wa kigeni kwa wazaliwa wake,

Ulioachwa na watoto wake,

³⁹Patakatifu pake palifanywa ukiwa kama jangwa,

Sikukuu zake zikageuka kuwa kilio,

Sabato zake lawama,

Na heshima yake dharau.

⁴⁰Utukufu wake ulivyokuwa mwingi

Ndivyo aibu yake ilivyoongezeka,

Na ukuu wake uligeuka maombolezo.

⁴¹Mfalme Antioko akaziandikia milki zake zote, kwamba wote wawe taifa moja,

⁴²kila mtu aache sheria zake za asili. Watu wote wa mataifa wakaikubali amri ya mfalme,

⁴³hata wengi katika Israeli walifuata ibada yake, wakitoa dhabihu kwa miungu ya uongo na kutia unajisi Sabato.

⁴⁴Mfalme akapeleka barua Yerusalemu na kwenye miji ya Uyahudi kwamba wazifuate desturi zilizo za kigeni kwao;

⁴⁵waache kutoa sadaka za kuteketezwa na dhabihu na sadaka ya kinywaji hekaluni; wazinajisi Sabato na sikukuu;

⁴⁶na kulitia unajisi hekalu na waliotakasika.

⁴⁷Tena, wajenge madhabahu na mahekalu na viwanja vitakatifu vya miungu ya uongo, na kutoa dhabihu za nguruwe na wanyama wachafu;

⁴⁸waache wana wao bila kutahiriwa, na kujitia nafsi zao unajisi kwa uchafu na ukafiri wa kila namna;

⁴⁹kusudi waisahau sheria na kuzibadili kawaida zao.

⁵⁰Naye asiye litii neno la mfalme atakufa.

⁵¹Kwa maneno hayo aliwaandikia wote wa milki yake, akaweka wasimamizi juu ya watu wote, na kuwaamuru watu wa miji yote watoe dhabihu mijini mwao.

⁵²Wengi wakajiunga nao, yaani wao waliokuwa wameiasi sheria; wakafanya maovu katika nchi,

⁵³hata Waisraeli walilazimika wajifiche katika makimbilio ya siri huku na huko.

⁵⁴Siku ya ishirini na tano ya Kislevu, mwaka wa mia arubaini na tano, waliweka chukizo la uharibifu juu ya madhabahu,[#Dan 9:27; 11:31; 12:11; 1 Mak 6:7; Mt 24:15; Mk 13:14]

⁵⁵na katika miji ya Uyahudi kila upande walijenga vimadhabahu vya miungu, wakafukiza uvumba milangoni pa nyumba na njiani.

⁵⁶Na vitabu vya sheria walivyovipata walivirarua vipande vipande wakaviteketeza.

⁵⁷Mtu yeyote aliyepatikana na kitabu, au aliyeonekana anaifuata sheria, alihukumiwa kufa kama alivyoamuru mfalme.

⁵⁸Hivyo ndivyo walivyowatenda Waisraeli kwa jeuri, wale walioonekana mwezi kwa mwezi katika miji.

⁵⁹Na siku ya ishirini na tano ya mwezi walitoa dhabihu katika kimadhabahu kilichowekwa juu ya madhabahu.

⁶⁰Nao wanawake waliowatahiri watoto wao waliwaua kama ilivyoamriwa,[#2 Mak 6:10]

⁶¹wakatungika wana wao shingoni mwao; wakawaua wote wa nyumbani mwao, na wale waliowatahiri watoto.

⁶²Hata hivyo wengi katika Israeli walikaza nia zao kwa uthabiti wasile vitu vilivyo najisi.

⁶³Waliona afadhali kufa kuliko kutiwa unajisi kwa vyakula au kulivunja agano takatifu. Wakafa.

⁶⁴Kukawa hasira kuu juu ya Israeli.