The chat will start when you send the first message.
1I stało się w dniach, gdy sądzili sędziowie, że w ziemi nastał głód. Wówczas wyszedł z Betlejem judzkiego pewien człowiek, aby zatrzymać się na polach Moabu – on i jego żona, i dwaj jego synowie.[#1:1 Wg tradycji rabinicznej autorem Księgi jest Samuel ( 14a-15b), por. jednak Rt 4:17-22.; #1:1 , בֵּית לֶחֶם (), czyli: .; #1:1 , לָגוּר (), tj. zatrzymać się jako cudzoziemiec l. obcy przybysz. Słowo to odnosi się do zamieszkania tymczasowego (np. Rdz 12:10; 20:1; 21:34; 2Krl 8:1-2; Jr 44:14) lub stałego w charakterze obcokrajowca (np. Rdz 47:4; Wj 6:4; Lb 15:14; Pwt 26:5; 2Sm 4:3; Jr 49:18, 33; 50:40; Ez 47:22-23).; #Rdz 41:56-42:2]
2Człowiek ten miał na imię Elimelek, a jego żona miała na imię Noemi, a dwaj jego synowie mieli na imię Machlon i Kilion. Byli to Efratejczycya z Betlejem judzkiego. I przybyli na pola Moabu, i tam przebywali.[#1:2 , אֱלִימֶלֶךְ (), czyli: .; #1:2 , נָעֳמִי (), czyli: (l. ).; #1:2 , מַחְלוֹן (), od חלה, czyli: , lub od מחל, czyli: .; #1:2 , כִּלְיוֹן (), od כָלָה: czyli: (zob. Pwt 28:65; Iz 10:22).; #Rdz 35:16; Ps 13:2-6; #1:2 Efrata , אֶפְרָתָה, wioska (Ps 132:6) w sąsiedztwie Betlejem (Rdz 35:16), często z nim identyfikowana (Rdz 35:19; 48:7; Rt 4:11; Mi 5:1); Rt 1:2. , אֶפְרָתִים (), może ozn. osobę należącą do rodziny Efratejczyków (por. 1Krn 4:4) zamieszkującej okolice Betlejem (1Sm 17:12; por. Mi 5:1), Rt 1:2.]
3Następnie zmarł Elimelek, mąż Noemi, i pozostała ona wraz z dwoma swoimi synami.
4Ci wzięli sobie za żony Moabitki. Jedna miała na imię Orpa, a druga miała na imię Rut; i mieszkali tam około dziesięciu lat.[#1:4 wziąć za żonę , וַיִּשְׂאוּ לָהֶם נָשִׁים: 2Krn 11:21; 13:21; 24:3; Ezd 9:2, 12; 10:44; Ne 13:25.; #1:4 , עָרְפָּה (): (1) od ערף, czyli: (kark zwierzętom, zob. Wj 13:13; 34:20; Pwt 21:4-6; Iz 66:3), stąd: ; (2) od arab. , czyli: , stąd: ; (3) od arab. , czyli: , stąd: ; (4) od עָפְרָה, czyli: .; #1:4 , רוּת (), forma רְעוּת (), czyli: .]
5Lecz umarli również oni obaj, Machlon i Kilion, i pozostała ta kobieta bez swoich dwojga dzieci i bez męża.[#1:5 Jedyne miejsce, gdzie dziećmi nazwani zostali żonaci mężczyźni.]
6Wtedy powstała ona i jej synowe, i wróciła z pól Moabu, gdyż usłyszała na polach Moabu, że JHWH nawiedził swój lud, aby dać im chleb.[#1:6 Lub: okazał troskę.]
7Wyszła więc z miejsca, w którym tam przebywała, a wraz z nią obie jej synowe, i wybrały się w drogę, by wrócić do ziemi judzkiej.
8I powiedziała Noemi do obu swoich synowych: Idźcie, powróćcie każda do domu swej matki. Niech JHWH okaże wam łaskę, jak wy okazałyście ją zmarłym oraz mnie.[#1:8 łaska , חֶסֶד(): jeden z motywów głównych Rt.]
9Niech JHWH sprawi, byście znalazły spokój, każda dom u boku swojego męża – i pocałowała je. A one podniosły swój głos i zapłakały.
10Powiedziały też do niej: Wrócimy raczej z tobą do twojego ludu.[#1:10 Lub: Chcemy wrócić.]
11Lecz Noemi odpowiedziała: Zawróćcie, moje córki! Po co macie iść ze mną? Czy mam jeszcze synów w swym wnętrzu, którzy mogliby stać się waszymi mężami?[#1:11 Nawiązanie do lewiratu, zob. Rdz 38:8-10; Pwt 25:5-10.]
12Zawróćcie, córki moje, idźcie, gdyż jestem za stara, aby wyjść za mąż. A gdybym powiedziała: Jest dla mnie nadzieja, wyszła też za mąż tej nocy i również urodziła synów,
13to czy wy czekałybyście, aż dorosną? Czy miałybyście wyrzec się ponownego zamążpójścia? Nie, moje córki. Bo gorzko mi bardzo z waszego powodu, że ręka JHWH wystąpiła przeciwko mnie.[#Pwt 25:5-10; #1:13 Lub: bardziej niż wam.]
14Wówczas podniosły swój głos i ponownie zapłakały.
Następnie Orpa ucałowała swoją teściową, ale Rut przylgnęła do niej.
15A ta powiedziała: Spójrz, twoja szwagierka wróciła do swojego ludu i do swojego boga. Zawróć za swoją szwagierką.[#1Krl 11:33; #1:15 , וְאֶל־אֱלֹהֶיהָ: może chodzić o Kemosza, zob. אֱלֹהִים w 1Krl 11:33; wg G: , πρὸς τοὺς θεοὺς αὐτῆς.]
16Lecz Rut odpowiedziała: Nie nalegaj na mnie, że mam cię opuścić, zawrócić i nie iść za tobą. Bo dokąd pójdziesz, pójdę; i gdzie osiądziesz, osiądę. Twój lud będzie moim ludem, a twój Bóg moim Bogiem.
17Tam, gdzie umrzesz, umrę – i tam będę pochowana. Tak niech mi uczyni JHWH i do tego doda, jeśli [co innego niż] śmierć oddzieli mnie od ciebie.[#1Sm 3:17; 14:44; 20:13; 25:22; 2Sm 3:9, 35; 19:13; 1Krl 2:23; 2Krl 6:31; #1:17 Tak niech mi uczyni Pan i do tego doda , כֹּה יַעֲשֶׂה יְהוָה לִי וְכֹה יֹסִיף. Formuła przysięgi, zob. 1Sm 3:17; 14:44; 20:13; 25:22; 2Sm 3:9, 35; 19:13; 1Krl 2:23; 2Krl 6:31. Przysięga obejmowała wyrażenie gotowości do poniesienia kary za jej niedotrzymanie. Treści kary nie wypowiadano.]
18Gdy [Noemi] zobaczyła, że Rut uparła się przy tym, aby z nią iść, przestała ją przekonywać.
19I szły obie, aż doszły do Betlejem.
A gdy wchodziły do Betlejem, poruszyło się z powodu nich całe miasto i [kobiety] mówiły: Czy to jest Noemi?
20A ona odpowiedziała im: Nie nazywajcie mnie Noemi, nazywajcie mnie Mara, gdyż Wszechmocny sprawił, że jestem bardzo zgorzkniała.[#1:20 , מָרָא (), czyli: .; #1:20 , שַׁדַּי (), czyli: (1) שֶׁ־ + דַּי, ; (2) שׁדד + י, . G: παντοκράτωρ, .]
21Wyszłam ja [stąd] pełna, a z niczym sprowadził mnie JHWH . Dlaczego nazywacie mnie Noemi, skoro JHWH upokorzył mnie i Wszechmocny doprowadził mnie do nieszczęścia?[#1:21 Lub: zwrócił się przeciwko mnie.]
22Tak powróciła Noemi, a wraz z nią Rut Moabitka, jej synowa, z pól Moabu. A przybyły one do Betlejem na początku żniw jęczmienia.