The chat will start when you send the first message.
1Następnie lud ziemi wziął Jehoachaza, syna Jozjasza, i obwołał go królem w Jerozolimie w miejsce jego ojca.[#2Krl 23:31-36; #36:1 Inskrypcja 88 na Ostrace z Arad, datowana na ok. 600 r. p. Chr., stanowi wiadomość przekazaną przez nowo obranego króla dowódcy załogi w Arad o możliwym ataku wojsk egipskich.]
2Joachaz miał dwadzieścia trzy lata, gdy został królem, i panował w Jerozolimie trzy miesiące.[#36:2 Jehoachaz , יְהוֹאָחָז, l. skr. , יוֹאָחָז, czyli: , znany też jako Szallum, zob. 1Krn 3:15; Jr 22:11, panował w 609 r. p. Chr.; #36:2 Tj. w 609 r. p. Chr.]
3Król egipski odsunął go [od władzy] w Jerozolimie i ukarał kraj daniną w wysokości stu talentów srebra i talentu złota.[#36:3 Tj. odpowiednio, 5000 kg i 50 kg.]
4Król egipski ustanowił też królem nad Judą i Jerozolimą jego brata Eliakima i zmienił jego imię na Jehojakim. Joachaza natomiast, jego brata, Necho zabrał i uprowadził do Egiptu.[#36:4 , אֶלְיָקִים, czyli: .; #36:4 , יְהוֹיָקִים, czyli: , 609-598 r. p. Chr.]
5Jehojakim miał dwadzieścia pięć lat, gdy został królem, a panował w Jerozolimie jedenaście lat i czynił to, co było złe w oczach JHWH , jego Boga.[#2Krl 23:36-24:7; #36:5 Tj. 609-598 r. p. Chr.; #Jr 26:20-24; 36:20-31]
6Przeciwko niemu wyruszył Nebukadnesar, król Babilonu, zakuł go w spiżowe kajdany, by zaprowadzić go do Babilonu.[#2Krl 24:1; Dn 1:1-2; #36:6 Nebukadnesar pobił Necho pod Karkemisz w 605 r. p. Chr.]
7Również część przyborów domu JHWH sprowadził Nebukadnesar do Babilonu i złożył je w swojej świątyni w Babilonie.[#36:7 w świątyni , בְּהֵיכָלוֹ () por. G, ἐν τῷ ναω, lub: w pałacu .]
8Pozostałe zaś sprawy Jehojakima i jego obrzydliwości, których się dopuszczał, oraz [to], co go spotkało, zapisane jest w zwoju Królów Izraela i Judy.
Królem po nim został jego syn Jehojakin.
9Jehojakin miał osiemnaście lat, gdy został królem, panował w Jerozolimie trzy miesiące i dziesięć dni, a czynił to, co było złe w oczach JHWH .[#2Krl 24:8-17; #36:9 , יְהוֹיָכִין lub יְהוֹיָכִן, lub יוֹיָכִין, czyli: , 598-597 r. p. Chr.; #36:9 , za 2Krl 24:8; wg MT: , שְׁמֹנֶה.]
10Na przełomie roku król Nebukadnesar posłał [rozkaz] i sprowadzono go do Babilonu wraz z drogocennymi przyborami domu JHWH , a królem nad Judą i Jerozolimą ustanowił Sedekiasza, jego brata.[#36:10 Tj.; #36:10 Wg 2Krl 24:17 Sedekiasz był wujkiem Jehojakina, co rzutuje na znaczenie słowa .]
11Sedekiasz miał dwadzieścia jeden lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie jedenaście lat.[#36:11 , צִדְקִיָּהוּ, czyli: , 597-586 r. p. Chr.; #36:11 Tj. 597-586 r. p. Chr.]
12Czynił [on] to, co było złe w oczach JHWH , jego Boga, nie ukorzył się przed Jeremiaszem, prorokiem, [który przekazywał słowa] z ust JHWH .
13Zbuntował się też przeciw królowi Nebukadnesarowi, który go zaprzysiągł na Boga, i usztywnił swój kark, i zatwardził swoje serce tak, że nie zawrócił do JHWH , Boga Izraela.
14Także wszyscy książęta, kapłani oraz lud brnęli coraz bardziej w odstępstwie podobnym do wszystkich obrzydliwości narodów i bezcześcili dom JHWH , który poświęcił [On] w Jerozolimie.[#36:14 G dodaje: , καὶ ὁ λαὸς τῆς γῆς.]
15A JHWH , Bóg ich ojców, posyłał do nich nieustannie [swe przesłanie] za pośrednictwem swoich posłańców, gdyż litował się nad swoim ludem i nad swoim mieszkaniem.[#36:15 , הַשְׁכֵּם וְשָׁלוֹחַ, idiom: .]
16Ale drwili z posłańców Bożych, gardzili Jego słowami i wyśmiewali się z Jego proroków, aż do wywołania gniewu JHWH na Jego [własny] lud, aż [do czasu, kiedy już] nie było lekarstwa.[#2Krn 7:14; #36:16 , מַרְפֵּא (), lub: środka zaradczego , .]
17I sprowadził na nich króla chaldejskiego, i wyciął mieczem ich młodzież w domu ich świątyni, i nie zlitował się nad młodzieńcem ani nad dziewicą, nad starcem ani nad sędziwym – wszystkich wydał w jego rękę.[#Jr 32:24, 28-29; Ha 1:6-11]
18I wszystkie przybory domu Boga, duże i małe, i skarby domu JHWH , i skarby króla oraz jego książąt – wszystko kazał wywieźć do Babilonu.
19Spalili też dom Boga, zburzyli mury Jerozolimy, wszystkie jej pałace spalili ogniem i wszystkie jej drogocenne sprzęty splądrowali.
20Uprowadzili również do Babilonu resztę, [która nie zginęła] od miecza, i byli jemu i jego synom za niewolników aż do nastania królestwa perskiego –
21dla spełnienia się Słowa JHWH [wypowiedzianego] ustami Jeremiasza: Aż nacieszy się ziemia swoimi szabatami. Przez wszystkie dni spustoszenia odpoczywała – dla wypełnienia się siedemdziesięciu lat.[#Kpł 25:4; 26:33-35; #Jr 25:11; 29:10]
22W pierwszym roku [panowania] Cyrusa, króla Persji, aby spełniło się Słowo JHWH w ustach Jeremiasza, pobudził JHWH ducha Cyrusa, króla Persji, aby ogłosił postanowienie w całym swoim królestwie, a także [ujął] na piśmie, co następuje:[#36:22 Tj. 538 r. p. Chr. Cyrus panował w Babilonii w latach 539-530 r. p. Chr. Był to okres działalności proroków: Aggeusza, Zachariasza i Malachiasza.; #Ezd 1:1-4; Iz 44:28; 45:1; Dn 6:1; #36:22 , בְּפִי, w Ezd 1:1 , מִפִּי.; #Jr 25:11-14; 29:10; 32:36-38; Dn 9:2; Za 1:12; #36:22 Jeremiasz zapowiadał 70 lat niewoli, liczonych: (1) 605-539 r. p. Chr. (od pierwszej deportacji do upadku Babilonu); (2) 586-516 r. p. Chr. (od zburzenia do odbudowy świątyni).; #Flp 2:13; #36:22 , רוּחַ (), może mieć m.in. znaczenie: woli lub rozumu.; #36:22 Por. Cylinder Cyrusa, 2Krn 36:22.]
23Tak mówi Cyrus, król perski: Wszystkie królestwa ziemi dał mi JHWH , Bóg niebios. On też polecił mi, abym zbudował Mu dom w Jerozolimie, która leży w Judzie. Kto wśród was jest z całego Jego ludu, niech JHWH , jego Bóg, będzie z nim – niech wyrusza![#36:23 Lub: wyznaczył mnie .; #1Krn 17:12; 22:6-19]