Mawaidha kuhusu maisha

¹Sifa njema ni bora kuliko marashi ya thamani.[#7:1 Kuwa na jina au sifa nzuri ni jambo lililothaminiwa sana katika maandishi ya hekima (Meth 10:7; 22:1) na pia katika tamaduni mbalimbali za makabila ya Afrika. Uhusiano wa sehemu ya pili ya msemo huo: “Siku ya kufa ni bora kuliko siku ya kuzaliwa” na hiyo sehemu ya kwanza si dhahiri. Hata hivyo inaonekana kwamba mwandishi alitaka kuonesha kwamba sifa njema ya mtu inaeonekana jinsi anavyomalizia maisha yake. Picha hiyo inaendelezwa katika aya inayofuata.]

Siku ya kufa ni bora kuliko siku ya kuzaliwa.

²Afadhali kwenda kwenye matanga,

kuliko kwenda kwenye karamu,

kwa sababu walio hai yawapasa kukumbuka kwamba kifo chatungojea sisi sote.

³Huzuni ni afadhali kuliko kicheko

maana, huzuni ya uso ni faida ya moyo.

⁴Moyo wa mwenye hekima huthamini matanga,

lakini moyo wa mpumbavu hupenda raha.

⁵Afadhali kusikia maonyo ya wenye hekima

kuliko kusikiliza nyimbo za wapumbavu.

⁶Maana, kicheko cha mpumbavu

ni kama mlio wa miiba motoni.

Hayo nayo ni bure kabisa.

⁷Mwenye hekima akimdhulumu mtu;

hujifanya mwenyewe kuwa mpumbavu

kupokea rushwa hupotosha akili.

⁸Mwisho wa jambo ni afadhali kuliko mwanzo wake;

mvumilivu rohoni ni bora kuliko mwenye majivuno.

⁹Usiwe mwepesi wa hasira,

maana, hasira hukaa ndani ya wapumbavu.

¹⁰Usiulize, “Kwa nini nyakati za kale zilikuwa bora kuliko za sasa?”

Huulizi hivyo kwa kutumia hekima.

¹¹Hekima ni ya thamani kubwa kama urithi;[#7:11-12 Kuhusu thamani ya hekima taz Meth 16:16.]

ni muhimu kwa wale wote walio hai.

¹²Kulindwa na hekima ni kama kulindwa na fedha.

Faida ya maarifa ni kwamba hekima hulinda maisha ya mtu aliye nayo.

¹³Tafakarini vema kazi yake Mungu;

ni nani awezaye kunyosha alichopinda Mungu?

¹⁴Katika siku za fanaka uwe na furaha; katika siku za maafa utafakari jambo hili: fanaka, pia maafa, Mungu amefanya hiyo ya kwanza iambatane na ya pili ili binadamu asiweze kujua yatakayotukia baada yake.

¹⁵Katika maisha yangu duni, nimeona kila kitu; mtu mwadilifu hufa ingawa ni mwadilifu, ambapo mtu mwovu huendelea kuishi maisha marefu ingawa ni mwovu.

¹⁶Basi, usiwe mwadilifu sana, wala usiwe mwenye hekima mno! Ya nini kujiangamiza wewe mwenyewe?[#7:16 Mawaidha yanayosemewa hapa kwa msomaji si dhahiri, na fafanuzi tofauti zimetolewa na wataalamu wa mambo ya Biblia. Mwandishi labda anajaribu kusema kwamba mtu hapaswi kujaribu kuwa mwema mno au mwenye hekima mno maana hakuna binadamu duniani anayetenda yaliyo sawa daima (7:20). Au, huenda mwandishi anaonya juu ya kujisingizia kuwa mwema mno kuliko alivyo kikweli maana hiyo inaweza kuleta uharibifu (Meth 16:18).]

¹⁷Lakini pia, usiwe mwovu sana wala usiwe mpumbavu! Ya nini kufa kabla ya wakati wako?

¹⁸Inakupasa ushike la kwanza na la pili pia; maana anayemtii Mungu atajengwa kwayo.

¹⁹Hekima humfanya mwenye busara kuwa na nguvu zaidi kuliko watawala kumi mjini.

²⁰Hakika, hakuna mtu mwadilifu duniani atendaye mema daima bila kutenda dhambi.

²¹Usitie maanani maneno yote wasemayo wanadamu, usije ukamsikia mtumishi wako akikutukana.

²²Wewe mwenyewe wajua moyoni kwamba umeapiza wengine mara nyingi.

Kuomba hekima

²³Nimeyapima hayo yote kwa hekima; nikajisemea: “Nataka kuwa mwenye hekima!” Lakini hekima iko mbali sana nami.

²⁴Jinsi gani binadamu ataweza kugundua maana ya maisha; jambo hilo ni zito na gumu mno kwetu!

²⁵Hata hivyo, nilipania kujua na kuchunguza na kutafuta hekima na maana ya mambo yaliyoko, na pia kujua uovu ni upuuzi, na upumbavu ni wazimu.

²⁶Jambo moja nililogundua lililo baya zaidi kuliko kifo, ni mwanamke ambaye moyo wake ni mtego na wavu, na mikono yake ni kama minyororo. Lakini anayempendeza Mungu humkwepa mwanamke huyo, lakini mwenye dhambi hunaswa naye.[#7:26 Huyu ni mwanamke ambaye hujaribu kuwashawishi wanaume kuzini naye (Meth 2:16-19; 5:7-18; 9:13-18; 23:27-28). Lakini huyo “mwanamke … mtego” yamkini pia ni mfano wa chochote kile ambacho huwaongoza watu waache kuwa waaminifu kwa Mungu. Katika maandishi ya hekima, kwa upande mmoja “Hekima” na kwa upande mwingine “Upumbavu”, huelezwa pia kwa picha ya “mwanamke” (Meth 3:16-18; 9:1-6).]

²⁷Haya, nakuambia mimi Mhubiri, ndio niliyogundua nilipofanya uchunguzi wangu kidogokidogo.

²⁸Nilipania kugundua mambo hayo tena na tena, lakini sikufaulu. Kati ya wanaume elfu moja, nilifaulu kumwona mwanamume mmoja, anayestahili heshima, lakini kati ya wanawake wote kama hao sikumwona hata mmoja anayestahili heshima.

²⁹Tazama, nimegundua jambo hili moja: kwamba Mungu aliwaumba wanadamu wanyofu, lakini wao wenyewe wamejitafutia matatizo.