The chat will start when you send the first message.
1Tak ukończone zostały niebiosa i ziemia, i cały ich zastęp.
2I ukończył Bóg w siódmym dniu swoje dzieło, które wykonywał, i zaprzestał w siódmym dniu wszelkiej pracy, którą wykonywał.[#2:2 Przyimek (בְּ) najwyraźniej ozn. tu .; #2:2 w szóstym PS G S.; #2:2 , מְלָאכָה (), lub: pracę, zajęcie .; #2:2 Lub: odpoczął.; #Hbr 4:4, 10]
3I pobłogosławił Bóg dzień siódmy i poświęcił go, gdyż w nim zaprzestał wszelkiego swego dzieła, które stworzył Bóg przez [jego] wykonanie.[#Wj 20:11; #2:3 , וַיְקַדֵּשׁ אֹתוֹ (), lub: l. .; #2:3 Lub: które tworzył Bóg dla ich wykonania (Rdz 2:3).]
4Oto dzieje niebios i ziemi przy ich tworzeniu, w dniu uczynienia przez JHWH , Boga, ziemi oraz niebios.[#2:4 , תוֹלְדוֹת (), lub: pokolenia we wprowadzeniach do genealogii, zob. Rdz 5:1; 10:1. Wg G: , αὕτη ἡ βίβλος γενέσεως (Rdz 2:4).; #2:4 Lub: gdy zostały stworzone , ὅτε ἐγένετο G.; #2:4 , בְּיוֹם, lub: w czasie .; #2:4 , יְהוָה אֱלֹהִים: m.in.: (1) Wprowadzenie tego wyrażenia oznacza, że mamy do czynienia z odrębną jednostką literacką, tj. źródłem J (Jahwistycznym). (2) Wprowadzenie tego wyrażenia sygnalizuje, że Bóg objawia się w kontekście przymierza, nie stworzenia.; #2:4 Wg PS G S Tg: . W. 4 traktowany jest jako tytuł.]
5Zanim pojawił się na ziemi jakikolwiek polny krzew i zanim wzeszła jakakolwiek polna trawa, gdyż nie spuszczał JHWH , Bóg, deszczu na ziemię i nie było człowieka do uprawiania ziemi,[#2:5 W Rdz 2:5-8 chodzi raczej o roślinność uprawną Edenu (por. Rdz 1:11-13), bo: (1) w w. 5 jest mowa o braku człowieka, a ponadto (2) jeśli roślinności nie było w ogóle, to co miałaby poić mgła? Niemniej frg. robi wrażenie pochodzącego z innego źródła niż Rdz 1:1-2:3.; #2:5 , שִׂיחַ, por. Rdz 21:15; Jb 30:4, 7.; #2:5 l. , לַעֲבֹד אֶת־הָאֲדָמָה.]
6ale mgła występowała z ziemi i poiła całą powierzchnię gleby,[#2:6 , אֵד (), hl, por. Jb 36:27; ak. w tekstach bab. odnosi się do podziemnych źródeł (Rdz 2:6).]
7JHWH , Bóg, ukształtował człowieka, proch z ziemi, i tchnął w jego nozdrza dech życia – i człowiek stał się żywą duszą.[#2:7 l. ; אֲדָמָה () może, w zależności od kontekstu, ozn. , (tj. ziemię jako materiał), , . W Rdz 2:4-7 אֲדָמָה występuje w kontekście אֶרֶץ (), czyli: ziemia, w zn. bliskoznacznym do אֲדָמָה, szczególnie że mamy tu do czynienia z grą słów: człowiek – ziemia, – (אָדָם – אֲדָמָה), w rodzaju: ziemianin – ziemia.; #2:7 , נִשְׁמַת חַיִּים (), zob. Jb 32:8; Prz 20:27.; #2:7 , לְנֶפֶשׁ חַיָּה (), lub: żywym tchnieniem . Podobne określenie odnosi się do zwierząt: Rdz 1:20, 24, 30; 2:19 (Rdz 2:6).]
8Wtedy JHWH , Bóg, zasadził ogród w Edenie, od wschodu, i umieścił tam człowieka, którego ukształtował.[#2:8 , עֵדֶן (), czyli: (עִדּוּנִים, znaczy: ), zob. Ne 9:25; Rdz 2:8.]
9I sprawił JHWH , Bóg, że wyrosło z ziemi wszelkie drzewo piękne z wyglądu i dobre do jedzenia – i drzewo życia w środku ogrodu, i drzewo poznania dobrego i złego.[#2:9 , נֶחְמָד לְמַרְאֶה: ponętne z wyglądu.]
10A rzeka wypływała z Edenu, aby nawadniać ogród, a stamtąd rozdzielała się na cztery odnogi.
11Nazwa pierwszej: Piszon. Ona otaczała całą ziemię Chawila, tam, gdzie jest złoto,
12a złoto tej ziemi jest wyborne, tam jest bdellium i kamień onyksowy.[#2:12 Wg PS: .; #2:12 , בְּדֹלַח (): wg G: , ἐκεῖ ἐστιν ὁ ἄνθραξ καὶ ὁ λίθος ὁ πράσινος.; #2:12 , אֶבֶן הַשֹּׁהַם, Jb 28:16.]
13A nazwa drugiej rzeki: Gichon. Ona otacza całą ziemię Kusz.[#2:13 , כּוּשׁ: być może w tym przypadku odnosi się nie do rejonów Etiopii, lecz do obszaru dynastii Kasytów w Babilonii, zob. Rdz 10:8 (Rdz 2:13).]
14A nazwa trzeciej rzeki: Tygrys. Ona płynie na wschód od Asyrii. A czwarta rzeka to Eufrat.[#2:14 , חִדֶּקֶל (), hl, Dn 10:4.; #2:14 , פְרָת (), lub: Perat .]
15I wziął JHWH , Bóg, człowieka, i umieścił go w ogrodzie Edenu, aby go uprawiał i aby go doglądał.[#2:15 Lub: i sprawił, że odpoczął on , וַיַּנִּחֵהוּ ().]
16I przykazał JHWH , Bóg, człowiekowi, mówiąc: Z każdego drzewa tego ogrodu jedz do woli,[#2:16 Relacje Boga z człowiekiem opisane w Rdz 1:28-30; 2:16-17 rozpatrywane są w kategoriach przymierza, zob. Oz 6:7, por. Rdz 9:1-17 oraz 2Sm 7:4-17 wraz z Ps 89:3, 28, 34, 39.; #2:16 G po raz pierwszy podaje imię .]
17ale z drzewa poznania dobrego i złego – nie będziesz z niego jadł, ponieważ w dniu zjedzenia z niego na pewno umrzesz.[#2:17 Lub: nie wolno ci z niego jeść , לֹא תֹאכַל מִמֶּנּוּ; chodzi o stały zakaz.; #2:17 , מוֹת תָּמוּת (), hebr. , charakterystyczny dla hbr. pleonazm.]
18I powiedział JHWH , Bóg: Niedobrze jest być człowiekowi samemu. Uczynię mu pomoc jako [kogoś] naprzeciw niego.[#2:18 Wg G: , ποιήσωμεν.; #2:18 , עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ (), lub: (1) ; (2) ; wg G: , βοηθὸν κατ᾽ αὐτόν. odnosi się do Boga w imieniu Eliezer, tj. , Wj 18:4 (Rdz 2:18).]
19A ukształtował JHWH , Bóg, z ziemi wszelkie zwierzęta polne i wszelkie ptactwo niebios i przyprowadził do człowieka, aby zobaczyć, jak je nazwie, a jakkolwiek nazwie człowiek żywą duszę, taka będzie jej nazwa.[#2:19 Waw w sensie zaprzeszłym (Rdz 2:19).; #2:19 Wg PS G: l. , καὶ ἔπλασεν ὁ θεὸς ἔτι (עוד) ἐκ τῆς γῆς πάντα τὰ θηρία.; #2:19 Od Rdz 2:19 G konsekwentnie używa imienia , w MT również pojawia się .]
20I nadał człowiek nazwy wszelkiemu bydłu i ptactwu niebios, i wszelkim zwierzętom pól, lecz dla Adama nie znalazła się pomoc, [ktoś, kto by stanął] jakby naprzeciw niego.[#2:20 wszelkiemu ptactwu G S V.; #2:20 , אָדָם, w tym przypadku po raz pierwszy bez det., co może ozn. imię własne. Trzeba jednak zauważyć, że może to być sprawa wokal., por. BHS. G od Rdz 2:15 tłumaczy אָדָם jako imię własne Αδαμ.; #2:20 Wg G: , βοηθὸς ὅμοιος αὐτῷ.]
21Wówczas zesłał JHWH , Bóg, głęboki sen na człowieka, tak że zasnął. Wtedy wziął jedno z jego żeber i [miejsce] po nim wypełnił ciałem.[#2:21 Lub: część z jego boku , אַחַת מִצַּלְעֹתָיו.]
22Następnie z żebra, które wziął z człowieka, zbudował JHWH , Bóg, kobietę i przyprowadził ją do człowieka.
23I powiedział człowiek:
Ta dopiero
jest kością z moich kości
i ciałem z mego ciała.
Ta będzie nazwana mężatką,
ponieważ z męża
ta została wzięta.
24Dlatego opuści mąż swojego ojca i matkę, złączy się ze swoją żoną i staną się jednym ciałem.[#2:24 Lub: opuszcza […] […] .; #2:24 Lub: przylgnie , .; #Mt 19:5; Mk 10:7-8; 1Kor 6:16; Ef 5:31]
25A byli oboje nadzy – człowiek i jego żona – lecz nie wstydzili się [siebie nawzajem].[#2:25 , עֲרוּמִּים (): gra słów między ludzi a węża, עָרוּם ().; #2:25 Rdz 2:25.]