The chat will start when you send the first message.
1Manasses miał dwanaście lat, kiedy objął władzę, a panował w Jerozolimie pięćdziesiąt pięć lat.[#33:1 , מְנַשֶּׁה (), czyli: (ptc. ), 687/686-642 r. p. Chr. Możliwe, że przez pewien czas współrządził z Hiskiaszem. Był lennikiem Asarhaddona (681-669 r. p. Chr.) i Aszurbanipala (668-627 r. p. Chr.).]
2Czynił [on] to, co złe w oczach JHWH , według obrzydliwości narodów, które JHWH wydziedziczył przed synami Izraela.[#Jr 15:4]
3Ponownie pobudował wzniesienia, które poburzył Hiskiasz, jego ojciec, stawiał baalom ołtarze, sporządził aszery, kłaniał się całemu zastępowi niebios i służył mu.[#33:3 Lub: Zawrócił i pobudował .; #1Krl 16:33; 2Krl 17:16; 18:4]
4Ponadto powznosił ołtarze w domu JHWH , o którym JHWH powiedział: W Jerozolimie pozostanie moje imię na wieki.[#Pwt 12:5; 2Sm 7:13; Jr 32:34]
5Tymczasem on powystawiał tam, na obu dziedzińcach domu JHWH , ołtarze dla całego zastępu niebios.[#1Krl 22:19; Jr 8:2; So 1:5]
6On też w dolinie Ben-Hinom przeprowadził przez ogień swoich synów, czarował, wróżył i uprawiał magię, poustanawiał [radzących się] przodków oraz duchów [zmarłych] i pomnażał popełnianie tego, co złe w oczach JHWH , drażniąc Go [w ten sposób].[#2Krl 21:6; #33:6 Wg G: , τοὺς υἱοὺς.; #33:6 l. , od het. i as. , l. reprezentujący ich przedmiot; (2) l. , הָאֹבוֹת, lub: , , , zob. Pwt 18:11. Występuje z יִדְּעֹנִי (), które może odnosić się do lub ich wyobrażeń; duchom tym przypisywano poznanie przyszłości. Występują paralelnie do , zob. Pwt 18:11; Iz 8:19, lub do , אִטִּים, zob. Iz 19:3; paralelne do ak. , oznaczającego zmarłej osoby.; #Pwt 18:10; 1Sm 28:3-25; #33:6 , יִדְּעֹנִי, lub: media , zob. Pwt 18:11. Tego rodzaju praktyki były powszechne na Bliskim Wschodzie, w tym w Kanaanie, i tylko SP ich zabrania, chociaż – wbrew zakazowi – praktykowano je w Izraelu, zob. 2Krl 21:6; 23:24; Iz 8:19.; #2Krl 16:3; 17:17]
7Umieścił też podobiznę bóstwa, które sporządził, w domu Bożym, o którym Bóg powiedział do Dawida i do Salomona, jego syna: W tym domu i w Jerozolimie, które wybrałem spośród wszystkich plemion Izraela, złożę moje imię na wieki[#Pwt 16:21; Sdz 6:25-30; 1Krl 14:15; 15:13; 2Krl 18:4; 21:7; Mi 5:12-13]
8i nie dopuszczę, aby stopa Izraela ustąpiła z ziemi, którą postawiłem ich ojcom – jeśli tylko będą strzec postępowania zgodnie ze wszystkim, co im przykazałem, zgodnie z całym Prawem, ustawami i rozstrzygnięciami, [danymi] za pośrednictwem Mojżesza.[#Pwt 3:20; 12:10; Joz 21:44; 1Krl 9:3-5; 2Krn 7:12-18]
9Lecz Manasses zwiódł Judę i mieszkańców Jerozolimy, tak że czynili to, co złe, bardziej niż narody, które JHWH wytępił przed synami Izraela.
10JHWH przemawiał do Manassesa i do swojego ludu, lecz oni [na to] nie zważali.[#33:10 Lub: i do jego ludu .]
11Wówczas JHWH sprowadził na nich dowódców zastępu, który miał król Asyrii, i [ci] schwytali Manassesa hakami, skuli dwoma miedzianymi [łańcuchami] i kazali mu iść do Babilonu.[#33:11 Być może łączy się to z buntem Szamasz-szum-ukina, króla Babilonu, przeciw jego młodszemu bratu i zwierzchnikowi Aszurbanipalowi, królowi Asyrii. Być może Manasses wspierał bunt i spotkała go kara.]
12A kiedy znalazł się w niedoli, starał się ułagodzić oblicze JHWH , swojego Boga, ukorzył się bardzo przed obliczem Boga swoich ojców
13i modlił się do Niego. [On] zaś dał mu się uprosić, wysłuchał jego błagania i pozwolił mu wrócić do Jerozolimy, do swojego królestwa. Wtedy Manasses przekonał się, że to JHWH jest Bogiem.[#Ez 5:13; 7:27; 13:21]
14Potem zbudował zewnętrzny mur Miasta Dawida na zachód od Gichonu w dolinie aż po wejście do Bramy Rybnej, otoczył nim Ofel i bardzo go podwyższył; ustanowił też dowódców wojskowych we wszystkich warownych miastach Judy.
15Następnie usunął obcych bogów oraz bóstwo z domu JHWH i wszystkie ołtarze, które pobudował na górze domu JHWH i w Jerozolimie – wyrzucił je na zewnątrz miasta.
16Odbudował też ołtarz JHWH i złożył na nim krwawe ofiary pokoju i dziękczynne, i powiedział Judejczykom, że mają służyć JHWH , Bogu Izraela.
17Jednak lud nadal składał krwawe ofiary na wzniesieniach, ale tylko dla JHWH , swojego Boga.
18Pozostałe zaś sprawy Manassesa i jego modlitwa do Boga, i słowa jasnowidzów, którzy przemawiali do niego w imieniu JHWH , Boga Izraela, oto zostały one spisane w Sprawach Królów Izraela.[#33:18 : brak w G.]
19Jego modlitwa natomiast i to, jak [Bóg] dał mu się uprosić, i cały jego grzech, i jego sprzeniewierzenie oraz miejsca, na których pobudował wzniesienia, poustawiał aszery i podobizny przed swoim ukorzeniem się, oto zostały one spisane w Sprawach Chozaja.[#33:19 Wg G: , ἐπὶ τῶν λόγων τῶν ὁρώντων.]
20Gdy Manasses spoczął ze swoimi ojcami, pochowano go w jego domu, a władzę po nim objął Amon, jego syn.
21Amon miał dwadzieścia dwa lata, kiedy objął władzę, a panował w Jerozolimie dwa lata.[#33:21 , אָמוֹן, czyli: (w rzemiośle), 642-640 r. p. Chr.]
22Czynił [on] to, co złe w oczach JHWH , podobnie jak czynił Manasses, jego ojciec. Wszystkim bóstwom, które porobił Manasses, jego ojciec, Amon składał krwawe ofiary i służył im.
23I nie ukorzył się przed obliczem JHWH , jak ukorzył się Manasses, jego ojciec. On raczej, Amon, pomnożył winę.
24Jego słudzy sprzysięgli się przeciwko niemu i uśmiercili go w jego domu.
25Lud ziemi jednak wybił wszystkich sprzysiężonych przeciwko królowi Amonowi i obwołał – lud ziemi – królem po nim Jozjasza, jego syna.[#33:25 , 2Krn 33:25.; #33:25 , יֹאשִׁיָּה lub יֹאשִׁיָּהוּ (), czyli: .]